Veri - Enformasyon - Bilgi

Bilgi tıpta çok önemli bir kavramdır. Çünkü kanıta dayalı tıp uygulamalarında kanıt dediğimiz şey aslında güncel bilgidir. Bilgi dediğimiz zaman akla gelen diğer kavramlar veri ve enformasyon kavramlarıdır. Genellikle bu kavramlar birbiriyle karışan kavramlardır. Enformasyon sözcüğü yabancı dillerden dilimize girmiş ve ingilizce informational sözcüğünün karşılığı olarak kullanılan bir sözcüktür. İnformation’un sözlükte karşılığına baktığımız zaman bilgi olarak yazar. Oysa ingilizce knowledge de bilgi anlamına gelir, knowledge ile information arasında ingilizcede var olan farklılığı ne yazık ki biz dilimizde aynı kelimeyle kullandığımız için vurgulayamayız. Bu anlamda veri-enformasyon ve bilgi arasindaki farklılıklara değinerek bilgiyi açıklamak gerekir. Veri hayata ilişkin tüm gerçeklerin adıdır. Yani biz dünyada var olan her türlü gerçekliği diyelim ki karşımıza gelen hastanın göz rengini sac rengini boyuni kilosunu tansiyonunu ateşini kandaki kalsiyumunu hemoglobinini ölçüp gözleyip i gerçek olan durumu kağıda döktüğümüz zaman veri toplamış oluruz. Veriler genellikle veri tabanı dediğimiz ve bilgisayarda excel tipik bir veri tabanıdır, SPSS’in veri tabanı vardır. Veri tabanlarına aktarır. Veri tabanları bilgiyi işler, işlemeye müsait olan ortamlardır bunlar. İşlenmiş veriye de enformasyon adı verilir. Enformasyon toplandiktan sonra da ki hastanede sağlık örgütlerinde enformasyon sistemleri vardır. Sağlıkla ilgili enformasyon sistemi örneğin hastalar geldiğinde hastayla ilgili bütün verilerin girildiği veri tabanı sağlık enformasyon sisteminin bir parçasıdır. Hastanın sağlık güvencesi ödemeleri yattığı gün sayısı vesairesi borcu ile ilgili parasal yönetsel işlerin girdiği veri tabanları da yönetim enformasyon sistemlerini oluşturur. Bu enformasyon sistemlerinde biriken enformasyon yani işlenmiş veri bu iş ile ilgilenen karar vericiler tarafından yorumlanip kendi deneyimleri ile birleştirilerek dönüştürüldüğünde de bilgi ortaya çıkar. Yan bilgi işlenmiş deneyimlerle yorumlanmış enformasyona verilen isimdir. Veri sabit olduğu halde enformasyon sabit olduğu halde hic değişmediği halde bilgi işleyen kişinin o yorumlayan kişinin kişisel bilgisine tecrübesine bakış açısına dünya görüşüne bağlı olarak farklı olabilir. Yani aynı sonuçlar baska uzmanlar tarafından başka şekillerde yorumlanabilir. Bilgiyi enformasyondan ayıran başlıca özellik budur. Tabii bilginin farklı kaynakları vardır. Bilginin başlıca beş kaynağı şu şekilde sıralanır : 1. Gelenek-görenek: Önemli bir kaynaktır 2. Otoriteler :Hocalarımız, üstadlarımız, başımızdaki büyükler , karar vericiler, askerde komutanlar, çalısma ortamında amirler bazı bilgi kaynağıdır. 3. Deneme-yanılma: Bütün canlılar için önemli bir bilgi kaynağıdır. 4. Mantık yürütme : Hepimiz mantık yürüterek bir takım sonuçlara varmaya çalışırız. Ancak bu dört kaynağın ürettiği bilgiler bilimsel açıdan yeterli değildir. Bilimsel açıdan bilginin kaynağı bilimsel yöntemdir. Bilimsel yöntemle üretilen bilgiler tıpta kanıt olarak kullanılmaya değer olan bilgilerdir.